Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image
Article image

TE HAERENGA O TE KAWANA KI TE TAHA KI RAEO.

Ko nga korero i raro nei o te haerenga o te Kawana kite taha ki raro, he mea tango mai no roto ite New Zealand Times nupepa o te 8 o Hune nei; i taia tuatahitia mai i roto i te Southern Cross, nupepa o Akarana, lie mea tuhi mai ia i Eawene, i te 25 o nga ra o Mei kua taha nei, na te tangata tuhituhi korero ki tana nupepa, ara : " I era wiki, e rua nei kua taha atu, ka tae mai ki tenei kainga (ki Eawene) te karere, i haere mai i Pei-o-Whairangi, hei whakaatu mai ki a matou i te haerenga mai o te Kawana, mea ana hei te 18, te 19 ranei, o nga rate tae mai ai. Ite Turei, te 19 o nga ra, ka haere nga tangata kite whakahei ite ope ote Kawana ki Taheke, he kainga te 15 maero te mataratanga atu kei te taha ki runga o Eawene. Ko te Kai-whakawa, ate Wana Tama; ko te Wepiha; ko te Eauhi, Minita Weteriana o te takiwa; mete rangatira o Ngapuhi, o Mohi Tawhai ; mete rangatira o te Earawa, a "Wi Tana Papahia, i tae katoa ratou ki reira, me nga Maori katoa atu, e rima rau pea ratou, aua Maori. I reira ano hoki nga tamariki ote Kura i "Waima; a waiatatia ana e ratou te waiata o te iwi o ara, ' E te Atua "Whakaorangia te Kuini'—he nui te whakapai a te ope ote Kawana kite mahi a aua tamariki e waiata ra. He tokomaha ratou nga manuhiri. Ko te hoa o te Kawana, rangatira hoia e haere tahi nei i a ia, tetahi; ko te Keepa, Komihana nei, tetahi; ko Hone "Wiremu, mema o te Paremete nei; ko te Hon. "Wiremu Katene; ko te Hon. Kapene Ekatana ; ko Kapene Himihona; me etahi atu rangatira ote tima manuwao a te Kuini, a te Paranihi. I whakatakototia he kai ma ratou i Taheke. Ka mutu te kai ka haere katoa mai ratou i runga poti ki Eawene—tae rawa mai he ahiahi. ISTa te Kawana te tina ite paparikauta ki ona hoa i haere mai i a ia. I te ata ka haere ratou katoa kia kite i a te "Wepiha (pakeha nei) i Kohukohu. E 300 pea nga Maori i hui mai ki a te Kawana i taua kainga. No te hokinga mai ki Eawene ka huihui ano nga tangata ki waho mai ote paparikauta. He nui nga tangata i korero ki a te Kawana, ko te Keepa, Komihana, kite whakapakeha atu i nga korero. Katahi ka whakawhetai te Kawana ki a ratou mo ta ratou mahi whakanui i a ia i tona taenga mai ki to ratou kainga. Ka mea ia, he nui tona koa ka kite nei ia i to ratou rangatira tika rawa, a Mohi Tawhai, me nga tangata tokomaha o te iwi o Tamati Waka; ai ki lioki ia ko ena rangatira tokorua i marama tonu to raua titiro kite tika kite ora i roto i te maru o te ture o Ingarani. Tona hiahia, kia pera tonu he

tikanga. _ I kaha tona kupu kia whakarongo ratou ki te ture ki runga ki nga mea nui, tuku iho ki nga mea iti; kaua e haere kite Kooti Whakawa mo hara iti anake, tahae nei aha nei, ko nga hara nui ko te kohurii, ko tG wiiakatiekG toto ka maliia i roto i a ratou ano. Tana kupu mo nga mea katoa atu e niahiatia ana e ratou, kei a ratou ake ano lie kaha e taea ai; kaua ratou e whakaaro ma te Kawanatanga anake e whakaputa nga tikanga me nga oranga katoa mo ratou. Ite mutunga e te korero tangi ana te umere a te katoa mo te Kawana, whakakitea ana Jioki etahi o nga rangatira Maori ki a ia. Katahi ka tukua te hakari ki aua Maori, he tupeka. I te ahiahi ka haere katoa nga manuhiri i runga poti ki Taheke; a, i te atatu o te Taitei, ka haere atu ki P ei-o-Whairangi.'' MANGO3STTI. He mea tuhi mai i Mangonui, ki taua nupepa ano, tenei i raro nei, i te 26 o nga ra o Mei, ara:— He ngahau tonu te mahi i Mangonui i roto i tenei wiki. Nga tangata o uta, me nga Maori tokomaha noa atu, i konei katoa e tatari ana, i tena rangi i tena rangi, kite taenga mai ote Kawana, ite nui o te hiahia kia kite i a ia, Ite Parairei ka tae mai te tirna ate Kuini ki roto kite whanga, ara ate Paranihi, ko Kapene Himihona te Kapene. Ao ake, i waenganui ra, ka tae mai te Kawana, i runga i tona kaipuke ake ano. I whaka-u mai ia ki uta ite waapu hou. Katahi ka panuitia te korero karanga ki a ia, ka utua mai e ia; ka powhiritia hoki e nga Maori, ki ta te Maori tikanga. Katahi ka haere a matua te katoa ote tangata kite arahi ia te Kawana, tae atu ana kite Paparikauta ; hei reira ka whai korero nga Maori i te marae o te whare, ko te Kawana ma kite whakamahau noho ai—ko te Keepa o Akarana, Komihana, te tangata whakamaori. Te tikanga o a ratou korero, he iwi piri pono ratou ki a te Kuini, ahakoa i te takiwa o te whawhai a Hone Heki, tae noa mai hoki ki tenei takiwa, i pai tonu ratou. I whakapai ratou kite mahi tuku moni ate Kawanatanga hei i nga rori, hei whakatu kura ako i a ratou tamariki hoki. He nui to ratou hiahia kia mahia nga rawa o to ratou takiwa, ara nga waro, nga koura, nga aha atu, e whakaarotia ana kei te whenua e noho ana. Iki te Kawana ka whakatakototia ano i te aroaro o te Paremete nga tikanga e hiahiatia ana ito ratou takiwa. I whakawhetai te Kawana ki nga Maori mo to ratou whakahoatanga kite iwi Pakeha, me a ratou tikanga pai katoa atu. Muriiho ka whakakitekite nga tangata katoa ki aia." "Whangaeoa. Ko tenei i raro nei i tuhia mai i W hangaroa, ite2B o nga ra o Mei, ara:—" Ite titahatanga o te ra, i te 24 o nga ra, ka puta mai te Paranihi mete kaipuke ate Kawana ki roto kite whanga tu mai ai. I whakaaro matou na te tupuhi i rere mai ai ki roto, no te mea kaore ano matou i rongo ko te haere mai te Kawana ki konei—he nui hoki te tupuhi i te awatea, tuku rawa iho ki te po he whatitiri, he uira. Ao ake ka tae mai te Kawana ki uta. Ko nga Pakeha e noho tata ana ki te whanga i haere atu ki a ia, me etahi Maori hoki no te Kaeo no Pupuke—he karere hoki i tukuna atu ki a ratou i te ra inanalii atu o te ra i u mai ai te Kawana ki uta. I whai korero etahi o nga rangatira o Ngapuhi ki ate Kawana. Te tikanga o a ratou korero ko te pai anake, ko te noho tonu i runga ite pai, ko te piri tonu ki ate Kuini. Ko Taniora o Ngatiporou i mea, kua taka ano tona teina ki raro kite ture, mo tona hara hoki; a kia tukua e era iwi o ratou tangata kohuru e puritia ana e ratou, katahi hoki ia ka tuku i tona teina. E ruarua tonu nga kupu ate Kawana. Ka nui tona pai kite aroha mete whakaaro pai ote Pakeha raua ko te Maori,

tetahi ki tetahi; tana i hiahia ai kia hoki rawa mm* ia ki tenei kainga, a tetahi takiwa, kua kaha haere taua whakaaro pai. I mea ia lie pai kia ata mohio a Tamora he mea tika te whakamana i te ture, ahakoa mamae tona ngakau i te tu.ku.nga o tona whanaunga tupu rawa kia whakawakia ete ture. Heoi, tangi te umere a te katoa i te mutunga o te korero a te Kawana. Katahi ka haere ka hoki ki nga kaipuke, mete hamama nga waha ate katoa i runga i te waapu kite ' hurehure.' "

NGA KORERO A KAWAN A HEMI PAKITINI MO TE WHAKAAKORANGA TAMARIKI. I te tahi o nga ra o Hune ka tae te Kawana ki tetahi Kura whakaako tamariki Pakeha ki Akarana, nana hoki i tuwhatuwha nga taonga whakautu i nga mea matau rawa i roto i te kotahi rau e toru te kau ote tamariki i taua kura. Ite tuatahi ka korero te Kawana ki nga tangata katoa i hui ki reira, ki nga hoki, muri iho ka tuwhaina nga taonga. Ko tenei kei raro nei he mea kohi mai no roto i aua korero tika a te Kawana, kua taia ra i roto i nga nupepa o Akarana, ara:— He nui rawa takn pai kite haere mai ki konei whakapuaki ai i taku whakaaro nui ki nga tikanga penei me to tenei whare i whakaturia ai. Ki taku whakaaro kaore he tikanga mo tenei Koroni nui, a e nui haere nei hoki, kaore he tikanga e nui atu ana i to te manaaki nui i nga whare whakaako i a tatou tamariki ki nga matauranga o runga rawa. Me titiro tatou ki mua, kite takiwa rangatira e takoto mai ana mo Mu Tirani; ame tohe tatou kia rite nga tamariki rangatira rawa, me nga tamariki o raro iho ano, kite turanga rangatira kei mua i a ratou. Otira e hara i te mea ko ratou anake, engari ko te katoa tonu atu o te tamariki, ahakoa tamariki kuare, rawakore ranei, kia tukua e te Koroni he tikanga ki a ratou e taea ai e ratou he rangatiratanga mo ratou, kite mea he hiahia nui, he kaha, kei a ratou e taea ai te piki ki nga turanga teitei. E whakapai ana ahau kite matauranga ote Kawanatanga i whakaturia ai tenei kura i mua ai ano ; e hari ana hoki au kite raneatanga o nga moni ote kura i roto i nga wa kua pahure ake nei, i taea ai te whakaputa i nga tikanga; he pai hoki kua manaakitia ano e te tangata. He oranga ngakau tenei ka nui haere nei te kura—ka nui haere nga tamariki, ka nui haere te tika o nga tikanga. He nui rawa taku hiahia kia putarawa nga tikanga o te kura nei; a, ko te tikanga i haere mai ai ahau ki konei i tenei rangi, he manaaki, he awhina kite iti o taku e ahei ai, kia taea ai he oranga nui, he mana nui, e te kura nei—tetahi, he whakaputa kupu maku mo taku whakaaro nui ki tenei taonga nui. Na, kia mohio koutou, ehara i te mea ma te hunga kotahi mana e hapai i tenei t'u taonga. Kua oti ta te Kawanatanga; ko tenei ma te iwi nui tonu tetahi wahi e awhina, e whakahau, kia kite ai e manaaki ana ratou e whakaaro nui ana ki tenei taonga. Kei nga matua he tikanga e kitea ai he ngakau manaaki to ratou ite taonga mo a ratou tamariki; kei nga tamariki o te kura hoki he tikanga e mohiotia ai he whakanui ta ratou i te taonga i te matauranga e hoatu ana ki a ratou. Whakjlakobanqa i nga Tamaeiki Maoei. E kore au e whakaroa rawa i a koutou; otira he hanga whakaaro nui na te tangata te taenga mai a te Kawana, koia au i mea ai e kore- e tika kia wahangu au ki runga ki tenei tikanga, ara te whakaakoranga i te tamariki Maori. Engari me whakaputa kupu au ki taku i mahara ai e tika ana kia puta i au mo runga 1 tenei tikanga. Te tuatahi—ko nga tikanga e whaia ana el tenei kura. E kitea ana e au i roto i nga

tikanga kua oti te whakatakoto hei tikanga eqo tenei kura, e kiia ana e hara i to mea he kura motuhake ia mo tatou mo nga Pakeha anake, engari e aheitia ana ano hoki mo nga Maori ote motu katoa atu. Na, ki runga ki taku uinga kite mananga i mana ai tenei tikanga, akuanei au te ki ai kaore ano kia taea ta te nana i whakatu i whakaaro ai. E kite ana tatou i nga Maori e mahi ana i nga mahi lie, kuare; a kia- pehea hoki ia kite kore e ata akona o ra'tou kaiarahi (nga rangatira) o te iwi, kia tika ai hoki ratou hei kai-pehi i nga tikanga kino, Hei kai-whakahau i te pai ? Ko te alia e taea e nga tamariki rangatira a tatou ake ano kite mea ka wainotia i roto ite hanga tura noa iho tupu kau ai, kite mea ka tukuna kia haereere noa iho ana, kaore e tiakina, kaore e akona paitia kia tau ai ratou kite turanga rangatira e whakaarotia ana hei turanga mo ratou P A, tena ranei e pai ake i a tatou nei tamariki nga tamariki Maori, nga tamariki a te iwi kaore ano ratou ake ano nga matua kia akona, nga matua ra kua hihiri nei etahi tokomaha te rere ki runga ki nga whakawainga e tino he ai e tino mate ai to ratou iwi? Ki taku whakaaro he tikanga nui tenei hei tino whakaarotanga i enei rangi mo te Kawanatan°"a me nga Pakeha katoa atu o tenei Koroni. He tika kia ata kimi tatou kite ara e taea ai te whakatupu i nga tamariki tane a nga rangatira Maori kia tika ai ratou heitauira mo te iwi, kia tika ai hoki ratou te uru mai ki roto ki a tatou whakahaeretanga tikanga, e hara i te mea ko nga tikanga o te taha Maori anake, engari ko nga tikanga katoa a te Kawanatanga me a te motu katoa atu. He tika kia akona ratou ki nga matauranga rangatira rawa. Engari kite mea ka tukua noatia nga tamariki Maori kite kura penei, ahakoa tamariki rangatira rawa, hei he tena mo ratou, mo te kura ano hoki. Ki taku whakaaro he mea tika kia whakaritea tetahi whare nohoanga mo ratou, ki Akarana rawa ano hoki, ki reira tiakina ai i runga i nga tikanga e tau ana ki a ratou, ki o ratou ahua hoki, to tera me to tera; kia haere mai ai ratou, i raro i te akoranga tika, ki tenei tu kura ki runga ake, kia whakatupuria paitia ai ratou e hira ake ai to tika mete pai o a ratou whakaaro me a ratou tikanga i a o ratou matua i mua i a ratou, kia tika ai ratou hei tauira arahi i o ratou iwi ki runga ki nga tikanga rangatira. E hara ta tatou i te mahi tika kite iwi Maori ki te kore e ata whakaritea tetahi tikanga pera. Ko te tika, ko te aroha, ko te atawhai, ki hai i ngaro i runga i a tatou whakahaeretanga tikanga mo te iwi Maori; engari kaore i ata marama te takotoranga o nga tikanga. He kupu ako kite tamakiki. Kua korero nei au ki nga pakeke, me whakaputa hoki tetahi kupu ki nga tamariki e noho nei—ara nga tamariki o tenei kura. Taku kupu ki a ratou, me whakaaro ratou ko te takiwa tenei o to ratou oranga i te ao nei e tika ai ratou, e he ai ranei, i te roanga atu o o ratou tau; kite mea e whai ana kia tino tika rawa te whakaakoranga i a ratou, na, me mohio ratou. he nui nga ara o te mataurauga ; a ki te kaha ratou te tango tikanga mo ratou inaianei, kei reira te tohu o to ratou whai-tikangatanga me to ratou rangatiratanga ite ao a mua ake nei. No te mea kei to koutou kaha kite hopu, kite wliakarere ranei, i nga painga e tukua ana ki a koutou i tenei takiwa, kei reira te tikanga e tika ai koutou, e he ai ranei, i roto i nga tau e takoto ake nei. E kore ano e tumau te ahua ote taitamariki ite rangi kotahi; he mea ata tupu marire ake ia, mete rakau—e ata haere ana—a kite kore e hohonu nga pakiaka, kite kore e mahia tonutia nga tikanga ke atu, e kore e taea e ia tona pakaritanga. No konei au ka tohe rawa ki a koutou kia kaha koutou te hopu inaianei i nga oranga e takoto ana i o koutou aroaro. Kaua e whaka-

parahakotia, 3jh.dih.o3, he mea iti ki ta koutou titiro; engari kia mahara tonu koutou ko ta koutou main inaianei he mahi whakatakoto ia i te putake o te oranga mo koutou a mua ake nei, a kei nga tau katoa. © ora ai koutou i te ao nei ka hari tonu koutou, ka pouri tonu ranei, i te tirohanga mai ki muri kite ahua o to koutou mahi i tenei takiwa e noho nei koutou. A me whai koutou ki nga tino matauranga o runga rawa. Kaua e ngata te ngakau i te mea kaore koutou e whakahengia e o koutou kai-whakaako ; kaua e ngata ite matauranga mea noa iho. Me whakaaro tonu, tena me tena, e ahei ano ia te whakanui haere i tona mohiotanga kia tutuki rawa kite matauranga rawatanga, a kia kotahi tonu te whakaaro o tetahi o tetahi, ara ko te matauranga nui kia riro i a ia. A, kite kore e taea e koutou tetahi tikanga e whaia ana e koutou, kaua e pouri ki tena; no te mea he tikanga ano kei roto kei te tohe noa, ma reira hoki te mohiotia ai nga tikanga i kore ai e taea, a hei whakatupato ia i a koutou mo muri iho. Kia inahara koutou, e rua nga tikanga o ta koutou mahi—ko te tikanga ki a koutou ake ano, mete tikanga ki etahi atu. He mahi nui ta koutou ki a koutou ake ano ; a, kua ki ra hoki au, ko te mea kaore e hopu ana i te oranga mona, apopo waiho ai hei pouritanga mona i roto i nga ra o tona oranga katoatanga atu. Otira he mahi ano ta koutou ki etahi atu tangata hoki. He mahi ta koutou kite taha ki o koutou matua nana koutou i whakatupu, a i whakarere rapea hoki etahi o ratou i te oranga mo ratou kia hua ai he tikanga he oranga mo koutou; he mahi ta koutou ki o koutou kai-whakaako, kei te kaha hoki o ta koutou • hopu i te matauranga he rongo tika mo ratou ; he mahi ta koutou ki to koutou kura nei ano, -kei puta he rongo kino o te kura i runga i nga mahi hara ate tangata; he mahi ta koutou ki o koutou hoa tamariki nei ano, kei he ratou i te tauira kino ka takoto i a koutou. E mea ana au kia inohio koutou kei te tohe kei te kakama te tino tikanga. Me pena tonu koutou ki runga ki nga mahi o te kura, me nga mahi takaro noa atu ki waho ; no te mea ko te tika kaore e tupono ana ki nga tamariki anake e pai ana i roto i te kura, engari kei nga mea hoki e ngahau ana ki nga takaro o waho—e ngahau ana kite takaro, e ngahau ana kite matauranga. Te tattiba kua takoto x a Pihopa Patihona. Kia kotahi te toa tangata e whakaatu ai au ki a koutou, hp tangata e matauria ana e te katoa; he tangata ia e whakahonoretia tona ingoa iroto i nga takiwa katoa atu o Niu Tirani—ae ra, o Ingarani ano hoki—ake tonu atu. He toa ia, he toa i runga ite "Whakapono; kaore tetahi o nga tangata e whakawhetaitia ana e te Kuini, e te Paremete hoki, e nui atu ana i a ia—ara ko Pihopa Patihona kua mate nei. (Ka pa te umere ki konei). Me titiro koutou kite ahua o tera tangata i tona oranga ite ao nei. (I kohurutia a Pihopa Patihona e nga tangata o tetahi o nga moutere i tenei moana i te taha Tonga o te ao nei—he iwi Maori ano taua iwi nana i kohuru). Ko ia te mea ngahau rawa ite kura ki nga mahi takaro; ko ia te tuarua ote tekau ma tahi ote purei kirikete ite kura ki runga ake; tae rawa ki te.kareti ko ia te tangata i paingia ete katoa; a i nga tau katoa o tona oranga i matenuitia ia e te katoa ote tangata epa ana ki a ia. E hara ia ite moke piri tonu ki ona pukapuka anake, kaore he maramatanga kaore he taha ahuarekatanga o tona oranga —e hara ia ite pera; otira he tangata kaha, tika, pono, ia i runga i ana mahi katoa atu. He aha i tika ai tera tangata ? E hara ite mea he ngakau inohio rawa ia, e ai ki tana ano i ki ai. Tenei rate tikanga, he puku tohe tonu nona ite timatanga kia whiwhi matauranga ia, koia ai i hohoro

ai i muri nei te mohio ki nga reo uaua kite Pakeha —a kua kore ano hoki e waingohia ki aia aua reo pie i kore tona kahaki te kohikohi matauranga mona i tona tamarikitanga. X tika ai ia he whai tonu nona kite tika i mua i a ia. Tana mahi tonu, he whakaanga i tona kanohi kite ara tika. Ka kite ia ite mahi tika mana, ka kaha tonu ia ; ka kite i te mahi he, ka tahuri ke ia. Me panui au ki a koutou tetahi wahi o te pukapuka korero i nga mahi o tona oranga, kia kite koutou i tona ahua. Eai kite whakatauki, Kei te Jcotahi he matauranga mo te Jcatoa. Koia tenei: —" E hara ia ite tangata whakakake i a ia; i ngahau ia ki nga ahuarekatanga katoa, kei nga hakaritanga o te hunga purei kirikete ka waiata ia i nga waiata whakahari, i rite tonu ia ki nga inea tamariki rawa o ratou tona ahuarekatanga; engari, kite puta i roto i ta ratou mahi he korero kino, manuheko, whakarihariha, heoi, hei reira tonu ia kua maro, kua maia ki te pehi. Na etahi o aua tamariki i timata he mahi pera i aua hakaritanga, he waiata i nga waiata kino ; katahi ka panuitia e te Patihona e kore e4ukua e ia taua tu mahi kia puta, ko ia hoki, ko te tuarua o te tekau ma tahi, tetahi o nga kai tuku i aua tina hakari nei. Katahi ka timataia e tetahi o ratou he waiata pera; ka karanga atu te Patihona, "Kite kore e whakamutua ka mahue i au te ruumu nei" ; a, no te korenga e mutu, ka haere ke atu ia, ratou ko etahi tamariki ngakau to aki te pai. Muri iho ka rongo ia e ki ana ratou, he "tangata whakakake" ia, ara ko nga o mea o ratou kaore e matau ana kite ahua o ona whakaaro eki pera ana. Katahi ka ki atu ia ki te Kapene o te tekau ma tahi kite kore ratou e tukua rnai ki a ia he kupu ripeneta, he kupu "whakaae ki to ratou he, akuanei ka mahue i a ia te tekau ma tahi—he maiatanga rawatanga tena nona, no te mea c koingo tonu ana tona ngakau, u a te tamariki, ki taua mahi purei kirikete nei. Otira i riro te tikanga i te whakaaro tika o nga mea whakaaro rangatira o ratou, ki hai hoki te tekau ma tahi i pai kia mahue ratou e ia, he maia hoki ia, heoi tukua ana te kupu i tonoa e ia, noho tonu ana hoki ia hei tuarua mo te tekau ma tahi." Ko taku tenei e mea ana kia tirohia e koutou, ara ko te turanga ote matauranga mete tika i taea e Pihopa Patihona e hara i te mea he hua no te ngakau kaika, whakaaro kore, ki runga ki ana mahi—ahakoa ra, na tona ngakau ia i kukuine kite whakamomori i muri nei i runga i nga mahi ate Ariki rawa. E hara ia i te tangata taka ki muri o tetahi tangata maia noa atu, engari ko ia he kai mahi na te Kingi o nga Kingi katoa. Otira ki hai i taea e ia tenei turanga tiketike ite rerenga kotahi. Engari na te mea he tamariki kaha ia i te kura, he tamariki rongo ki ona matua, he minita tika rawa ki runga ki nga mea pai katoa, he mihanere kaha, he ata mahi pai marire i ana mahi katoa, a tae noa kite mutunga ka patua nei ia i runga i tona mahi "Whakapono, mate maia tonu ana. Na, ahakoa, kore te katoa atu ote tangata e tae kite nui i taea ra e ia, engari he tauira ano tenei kei a koutou kei Niu Tirani nei ano. Titiro hoki ra kite Pihopa o Niu Tirani o mua ra. Kaore he tangata o Ingarani katoa inaianei c nui ake ana te whakahonoretanga i a ia i tona, i to taua Pihopa ra. Titiro kite tokomaha e wliai ana i muri i ona takahanga, e whakarongo ana ki ana korero i korero ai ia, ahakoa he ara ke he mahi ke ta ratou i ta koutou e haere ai e mahi ai. Engari he huanui ano kei mua i a koutou katoa e taea ai e koutou he oranga he haringa i tenei ao, he ingoa nui hoki e arohaina e te tangata me ka ngaro atu koutou.

This article text was automatically generated and may include errors. View the full page to see article in its original form.
Permanent link to this item

https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18740616.2.6

Bibliographic details

Waka Maori, Volume 10, Issue 12, 16 June 1874, Page 148

Word Count
4,226

TE HAERENGA O TE KAWANA KI TE TAHA KI RAEO. Waka Maori, Volume 10, Issue 12, 16 June 1874, Page 148

TE HAERENGA O TE KAWANA KI TE TAHA KI RAEO. Waka Maori, Volume 10, Issue 12, 16 June 1874, Page 148