HE WHARANGI TUHERA MA NGA HOA TUHI MAHI.

Waka Maori, Volume VII, Issue 2, 9 February 1871, Page 9

HE WHARANGI TUHERA MA NGA HOA TUHI MAHI.

Nepia, Pepuere 2, 1871. Ki a te Kai Tuhi o te Waka Maori. E hoa tena koe. He pakeha au. Ahakoa tena, me tuku atu e koe taku reta ki to nupepa. Tene» taku korero i rongo ai au. Tena te tangata no Otaki; ko Heremia Te Tihi Nui te ingoa, i haere ki Taranaki inanoa nei. Te taenia o taua tangata ki reira ka tu te hui a Te Whiti no Ngatiawa. Ka ki ate Whiti ka hinga te Ktngi, ka hinga te Kawanatanga, ka hinga te Kuini, ka hinga te Hau Han, ka hinga hoki nga Kingitanga ote ao katoa. Me wbakarere katoa nga karakia me taburi nga tangata katoa ki tana karakia bou, ki tana Atua tika, ki tana Atua pono. Ka ki ia; "Taiboa ra koutou ka kite ite mutunga ote ao. Me noho koutou me tatari. Nga mamma mo te tatari ko Noema (kua taha nei) tae atu kite timatanga o Maehe." Ko nga ra ena hei wbakamatenga mo te motu nei—ara, mo nga pakeha me nga maori o te taha Kawanatanga. Ko te Te Kau ma Rua o te Kingi anake e ora; ara, ko nga Hau Hau mete taha "Kingi katoa—ko te Te Kau ma Kua tena. Ka mate katoa te pakeha me ona hoa maori, katabi ka •wbaknarabia kite ao nei e te Atua bou a Te Whiti nga maori katoa i mate i tenei motu o te takiwa o nga tupuna o Hawaiki ra ano tae noarnai ki tenei takiwa—ko te pakeha me nga maori Kawanatanga anake e waiho kia moe ana." Heoi, ka watea te ■wbenua i te pakeha ka noho ko nga maori i wbakaorangia i te mate me nga mea i ora tonu bei tangata tuturu mo tenei moutere. Kite kore e puta tenei mate i roto i nua mamma, heoi he kore ano—he whukapai marire na taua Atua bou. Katabi te Atua i kore e tumau tona wlmknaro. Ka rua ona kupu ; ko te mate, ko te ora—ko tebea ranei e pono ? Kite kore e bohoro taua Atua whakaaro rua akuanei te taha ai nga marama i wbakarite ai—inahoki ko Pepuere tenei, te marama wbaka-

mutunga. Te bokinga mai o Heremia ka k'irero ki a Ngatiraukawa i Otaki kia tahuri kite Karakia o taua tangata. Ki ana a Ngatiraukawa kaore e tika. Nana b"ki, na Hervniia, i kawe a Ngatiraukawa ki Waikato, ki Taranaki hoki, kite kakari kite pakeba i runga i ana whakuhaunga, a iiiatn tonu atu. No reira kaore rat?u i whakarongo ki ana korero, mea ana me inau tonu ratou kite Karakia ki a te Karaiti. Te mabi a Heremia lie haere ki njra kainga o Ngatiraukawa katoa kite korero, kaore i whakarongo a Ngatiraukawa. Ileoi ra, kua hoha nga iwi o te motu ki enei tu korero waowao; ko te kobuka o te tai te rite—puhia ana e te hau kua ngaro. Ko te ahua o mua hoki tenei; kua nui noa nga korero rupalm kua tukua e te Hau Hauki te motui mua rao anaAtuaparaubei whakaobo i nga tangata kia taburi ki ana tikanga ; n, kei liea kia pono tetahi o aua tu korero? Kaore pea, kore rawa—he parau anake. Koia hoki tenei, no te kitenga kua matau nga tangata kua kore e whakarongo ki a ratou korero wbakawai, kataki ka kimi i tenei korero hou hei whakahe mo nga tangata e porangi ana kite whakarongo atu. Ki taku whakaaro he mea tika kia whiua nga tungata pera; ara, nga tangata e haere tonu ana i roto i nga iwi kite wbakabau i nga tangata kia tahuri kite kino—he wbakakino hoki tana main i te motu katoa, he wbakatu i nga tikanga kohuru, whakamate tangata. Mebemea he pakeba ia tera ano e wbiua e te Ture. Kite tupono he riri akuanei ranei ratou kaha ai—nga tangata whakabau? E mea ana au ko ratou nga mea tuatabi ki te oma, " ka waibo te mate mo Hapopo." He kupu tenei naku ki aku boa maori kei etabi pito o te motu. E hoa ma, koi porangi koutou kite whakarongo kite tangata waowao. Ehara koutou i te tamariki kia arahina haeretia koutou kite mate e te hunga porangi. I bomai e te Atua o koutou hinengaro hei kimihanga whakaaro mo koutou kia tika ai koutou—koi rite hoki koutou kite kuri, kite hoiho, kite hipi ranei. Na, me whakaaro marire koutou ; me taburihuri koutou ka ata titiro ki nga mabi katoa e mabia ana. E haere ana, e oti ana, i runga ranei i nga mabi wairua a te Hau Hau ? Kaore ra, e mabia katoatia ana i runga i te whakaaro tika a te tangata e whakakahangia ana e te Atua Nui o te Rangi. E kite ana ranei e koutou e ora ana te tangata tutu i roto i te riri ? E kapobia ana ranei e ona Atua te mata o te pu koi tu te tangata e whakapono ana ki a ia ? He noho rangatira ranei kite whenua te noho a te Hau Hau—ara te iwi e ki ana ko tona Atua parau mana e whakangaro te pakeha ? Kaore e hoa ma. Ileoi te oranga mo te tangata ko te tika ko te pono. E kite ana hoki tatou i nga rangi katoa ko te tangata e whai ana kite tika raua ko te pai, kai te noho ora kai te noho rangatira ; ko te tangata hoki e whai ana kite he raua ko te kino, kai te noho mate kai te noho taurereka. Ko tenei kaua

koutou e porangi. Ka haere koutou i runga i nga huarahi paru, ka paruparu o koutou kahu. Me wbakaronTO koutou ki nga tikanga o te Kawanatanga. Ko etahi hoki o koutou kua pootitia nei, me to koutou hoa pai ate Makarini, nga kai -whakatika i to koutou waka i roto i te ngaru o tena moana o te Pari m ata. Tera atu aku korero, otira be mea naku koi kapi iau to nupepa. Tera atu pea te wa e tuhituhia e au etahi korero. Na Pakeha Maori. [E pai ana matou ki a Pakeha Maori kia tuhia mai ana korero e rongo ai ia, me ana whakaaro kia panuitia kite nupepa nei. Ka ngakau hari matou kite tangata homai utanga mo runga i tenei waka kia tomo ai.]