He kupu whakaatu tenei na matou mo nga tangata reti whenua ki nga pakeha whangai hipi. Na, ko te mea e tika ai e ata puta marire ai nga mahi maori a te tangata, koia tenei, ko te hua o roto kia kitea; ka kore he hua e kitea ana ka he hoki—ka rakia te maara i te kainga a te ra ka hemo te tangata, ka kimi i te wahi wai-rakau hei whakatupuranga mo tana mea purapura. Koia hold ko te mahi whangai hipi nei, ko te ahua tonu ia. I mua ai i era tau kua pahure atu e riro mai ana ki nga pakeha mo te hipi uwha, me ka hokona, kotahi pauna e ono heren<n; mo te mea raho poka momona nei kotahi pauna; mo te huruhuru kotahi herengi e waru kapa mo te pauna taumaha. Inaianei takirima herengi tonu te utu o te hipi, kotahi tonu herengi te utu mo te pauna taumaha ote huruhuru. Heoi ra, kua rakia tenei maara, a e tahutahu ana tenei i nga otaota kite ahi—inahoki e tahu mai nei i nga hipi i Ngaruroro kia riro mai tetahi hikipene mo nga hinu. Na, ki ta koutou whakaaro me puta mai i hea he moni whakarite i nga reti o tenei takiwa? I mua ai i te nuinga ote utu o te hipi raua ko te huruhuru e taea ana te hoatu i ena moni e wha rau e rima rau mo te whenua i te tau, tana pai bold i te huhua o te rawa e huri mai ana—ko tenei kua rakia te maara kua kore he kai ma te ohu, ma te tangata nana hoki. He mate nui tenei; ehara ite mate mo te tangata anake e noho ana i runo-a i te whenua, engari mo ratou tahi ko nga tangata nona ake te whenua—no te mea ka kore he kai o te maara e hua mai ana ka hemo tahi ite kai. Ko te hipi a hoki nga mea hei taki mai i te rawa; ka riro mai ka wehea etahi ma te tangata nona te whenua i tupu etahi ma te tangata nana nga
hipi. Na, ma koutou e mohio—ki te iti nga rawa e riro mai ka iti hold i te wahanga ki tetahi ki tetaki, mate ana te pakeka mate ana hold koutou nga maori. Kite penei tonu te utu o te hipi me to tenei takiwa akuanei te mate ai etahi o nga pakeha; akuanei whakarerea ai te main e etahi o ratou, a ka takoto kau nga kainga. Mea rawa atu koutou kite reti atu ki etahi pakeha hou kua tupato rawa ratou, kua kite hold i te mate, i te rawakoretanga, o nga mea i noho tuatahi ite nui o nga moni reti. Koia marire ano, ekore rawa e kaha nga pakeha ki enei reti. Engari me ata whakaaro koutou ki a matou korero nei a ka whakahoki i nga reti Ida ngawari, kia taea ai te utu. Kite kore, tena koutou e kite apopo ake nei i te tika o ta matou ki e ki nei matou, " ehara i te mate mo te pakeha anake, engari mo koutou tahi"—he pono rawa tenei. Koia ano e hoa ma, me tahuri koutou kite whakangawari ite ritenga ki o koutou pakeha (nga hoa tawhito) kia whai ngakau ai ratou i runga i ta ratou niahi—te mahi e kite ai koutou tahi ite rawa. Heoi a matou kupu i tenei takiwa, koia tenei kia whakahokia iho nga reti.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/WAKAM18680702.2.2
Bibliographic details
Waka Maori, Volume V, Issue 6, 2 July 1868, Page 31
Word Count
584Untitled Waka Maori, Volume V, Issue 6, 2 July 1868, Page 31
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.