Te Mate-uruta a te Korera.
E kitea ana ki nga nupepa Pakeha i nga ra katoa nga rongo korero mai o Ingarangi mo te mate kino nei mo te korera (cholera) e kukume mai nei i nga mano tangata kite po. Ko te wlienua tuatalii i turakina nga tangata ko Parani (France) a e tae ana kite rima tekau nuku atu nga tupapaku i te ra kotahi. Ko nga whare hokohoko i te taone i Mahera (Marseilles) me Turona (Toulon) kua whakamutua te boko a kua maunu atu nga mano, mano tangata ki etalii atu walii. Ehara i te mea ko Parani anake te wlienua e turakina mai mei engari kua toro atu hoki ki nga tini taone i Itari (Italy) a e ono tekau ma toru nga tupapaku o tera wlienua i hemo i te 24 o Akuliata nei. A kua puta te kupu a te Kawanatanga o tera kingitanga kia whakanohia he lioia ki nga rohe o nga o taone e pangia ana e te korera liei tiaki kaua e tukua nga tangata o aua taone kia haere ki etahi walii atu ko te take kei kawea atu e ratou te mate ki etalii taone atu. A kua tae mai nga rongo korero o te 19 o Akuliata e mea ana kua whitingia a Ingarangi e taua mate ko te tupapaku tuatalii i hinga kite taone i Pamingihama (Birmingham) a he nui atu te ohooho 0 te ngakau kei toro haere kite wlienua katoa. Tenei me titiro iho e tatou ki nga kupu ka tuhia iho ki raro nei, a te kite ai tatou 1 te kino o taua mate i patu ai i nga mano tangata o nga whenua o tawahi i nga tau maha kua pahure ake. Ko te putanga tuatahi o taua mate ki Oropi no te tau 1830 i te taone i Atarakana i Ruhia ko nga tupapaku e wha mano o te taone ake, otira kite huia ki nga tupapaku o te Porowini i tae kite rua tekau matahi mano. I te tau 1831 ka puta ano taua mate kite pa nui p Huhia ki Mohiko (Moscow) e *wa mano nga tangata i pangia 3- e wha mano nga mea i moe ra wa, I tenei putanga katahi
ka toro liaere taua mate ki nga whenua katoa o Oropi. K.a kawea atu taua mate e etalii Pakelia ki Ingarangi i liaere atu i Iluliia. Na nga lieke Pakelia Airihi e liaere atu ana ki Amerika ka wliitingia tera whenua e taua mate a nuku atu i te rima mano nga tupapaku i liinga ki nga taone i Amerika. I te whenua i Hiama (Siam), kei Aliia, e rua tekau mano tangata ite moenga i nga wiki e rua. I te motu i Hiliari (Sicily), e rima tekau maono mano tupapaku. I Ruhia, e ono tekau mano. I Hungare (Hungary), e rua rau mano. I Parani (France), e iwa tekau mano. I Ingarangi me Airangi, nuku atu i te toru tekau mano. Ko enei mano, mano tupapaku kotahi tonu tau i whakamoea ai.
Permanent link to this item
https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/KORIM18840915.2.31
Bibliographic details
Korimako, 15 September 1884, Page 9
Word Count
509Te Mate-uruta a te Korera. Korimako, 15 September 1884, Page 9
Using This Item
Tūnga manatārua: Kua pau te manatārua (i Aotearoa). Ka pā ko ētahi atu tikanga.
Te whakamahi anō: E whakaae ana Te Puna Mātauranga o Aotearoa The National Library of New Zealand he mauri tō ēnei momo taonga, he wairua ora tōna e honoa ai te taonga kikokiko ki te iwi nāna taua taonga i tārei i te tuatahi. He kaipupuri noa mātou i ēnei taonga, ā, ko te inoia kia tika tō pupuri me tō kawe i te taonga nei, kia hāngai katoa hoki tō whakamahinga anō i ngā matū o roto ki ngā mātāpono e kīa nei Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga : Purihia, Tiakina! (i whakahoutia i te tau 2018) – e wātea mai ana i te pae tukutuku o Te Puna Mātauranga o Aotearoa National Library of New Zealand.
Out of copyright (New Zealand). Other considerations apply.
The National Library of New Zealand Te Puna Mātauranga o Aotearoa acknowledges that taonga (treasures) such as this have mauri, a living spirit, that connects a physical object to the kinship group involved in its creation. As kaipupuri (holders) of this taonga, we ask that you treat it with respect and ensure that any reuse of the material is in line with the Library’s Principles for the Care and Preservation of Māori Materials – Te Mauri o te Mātauranga: Purihia, Tiakina! (revised 2018) – available on the National Library of New Zealand’s website.