Untitled

Huia Tangata Kotahi, Issue 4, 25 March 1893, Page 4

Nepia Maehe 10, 1893. Kite Etita, E hoa Tena koe:-Tenei ka tukua atu e au te ahua i mahia ai e "Te Huinga whakahau i nga Ture Whenua Maori." Ko tenei huinga he pakeha katoa, mete uru mai ano o etahi maori ki roto. Kote take ikarangatia ai kia hiu, morunga ite mate o nga tangata maori. E marama ana hoki ki etahi pakeha i Niu Tireni h«,e mate ana te Iwi maori i nga Turekua pahita* hei ete Paremata ia tan ia tau, A kua whakaaeimatou, nga tangata kua uru ki tenei huinga, kite awiihai nga maori, hei paahi Ture pai, Tika hoki, e hoki mai ai to ratou kaha, mete ora hoki, e whaikaha ai mete mahi ano i a ratou mahi, pena aao^ejtePakeha. . E hoa, mau:e take e whakaatu nei. kia kite nga;lwi,ote s'aki, mete Tonga, Tairawhiti, me te Hau; aunu mahi ana matou ite tika, A e fiiahi ana matou i te he, mau hoki e whakaatu ?ki nga iwi maori, kia kaha ratou te mea atu ki o ratou hoa j?akelsa,; kia tahuri mai kite awhina ia ratou, kia kaha aiinahuj ratou, kite whaka-haere i a

ratou whawhai i roto ite paremata, mete Nupepa, Notemea koi nei te mea pai, e tika ai ratou. E.hara to matou hiahia awhina ite Iwi maori, mete pakeha 1 te mea kia mahia tetahi mahi he kia ratou waihoma nga tangata e titiro to matou ahua me a m *J°J* *upu. Tuarua me a matou whaka-haere. E hoa he take tino taimaharawa tenei,kaua e tukua kia whakaaro penei nga Rangatira maori, ka taea noatia e ratou te whawhai tenei tino whawhai. Ho maha hohi nga pakeha e whai ana ite pai anake mo ratou, me o ratou kai tautoko i muri ia ratou, hei whakatete mai ki nga maori. E hara matou i enei tu tangata, Engari e whakatete ana matou ia ratou e tautoko ana ite Iwi maori. Inakakitena koe itekape o ta matou huinga, kua panuitia nei ki tawhiti ki nga wahi katoa kua panuitia nei hoki e te hoa o te Iwi maon ete Paranihi. Pirimia kitekahiti. Engari kua korerotia mai a kua rongo ahau kote kape e tukua atu nei e ahau ki a koe, e tino marama ana kite reo maori. Mehemea e whakaaro ana te Iwi maori, ki to ratou mate tena e haere mai e powhiri e karanga i te taua e haere atu nei kite awhina ia ratou, kite koTe, ka hmga tonu pea ratou ma te Atua e hoatu he kaha kia ratou. Heoi Na to hoa Na W. L. Riihi.

Koia tenei te pukapuka i tukua mai nei e te Riihi kia perehitia. Te Hninga whakahau i nga Ture Whenua Maori. Ko nga tikanga enei kei raro nei, i ata kimihia i tetahi hui nui (ote Pakeha) i Akarana i tu ite Turei te 17 o nga rao Hanuere 1893 a whakatuturu tia ana hei tikanga tuku kite Iwi Pakeha mete Iwi Maori kia paku-haere 1 te motu katoa:—Notemea i raro i enei Ture e mana nei inaianei he nui rawa te raruraru ote wkaka-haere tanga mete mahinga mete tukunga o nga whenua a nga iwi maori,he nui hokitemonie pau noa ana 1 runga 1 aua tu mahi, No kona e whakaaroa ana he tika kia whakaturia he hunga whakakotahi hei tone kia whakahoutia aua Ture,ara kia hangaiahoutia kia pai ai. Na kua oti te whakaaro kia whakaturia taua hunga inaianei:— (!) Hei Ingoa tenei mo taua hunga ara"Ko Te Hunga whakahou i nga Ture Whenua Maori." (2) Ko nga tangata katoa e pai ana kia uru ratou ki taua hunga koia ano nga tangata hei mema mo taua hunga, me homai e ia mema e ia mema kia kotahi te herengi, rahi ake ranei hei moni whakahaere i nea mahi. 6 (3) Konga tikanga enei hei tikanga mo taua hunga ara :—(A) Hei tautoko, hei tohe hoki kia whakaturia etahi Ture e taea ai enei mea ara :—(1) Te whakahaeretanga o nga ; whenua a nga iwi me nga hapu e ratou ake ano i runga ite tikanga o te mahi Kunanga komiti nei. (2) He kimi ite take ote. tangata ki nga whenua maori i runga ite ara hohoro mete ara e kore ai e pau nui te moni. (3) Te tukunga i runga i nga tikanga waingohia, tikanga hohoro e nga komiti maori

i o ratou whenua e takoto kau ana kaore e raahia ana. (4) He tikanga e ahei ai te. whakatuwhera i nga whenua maori; e takoto kau ana, hei nohoanga tangata i runga i etahi wahanga e tika ai e tan ai te hoho-a te iti mete rahi, e iti ai hoki nga moni epau ite whakahaeretanga, e ora ai e vvhairawa ai hoki nga iwi e rua. (B) Tetahimahi motauahungahe hapaii eneitikanga ara (I) nga tikanga e hohoro ai te oti, i runga ite. pai mete tika, nga mate me nga tau tohetohenga e mau nei ano i naianei i runga i nga mahinga ki nga whenua maori o mua. (2) Tetahi, he awhina i nga iwi maori kia taea e ratou he oranga nui ake. (S) He mea kia uru mai te iwi maori ki roto ite turanga o nga iwi katoa e noho tahi nei ratou ite motu nei, ara kia kotahi ratou i runga i nga tikanga ora me nga tikanga taimaha. (A) Ko nga tikanga e taea ai ana meakoia enei ara. (1) me ako nga iwi Pakeha me temaorikia purero ake te mataurahga, me whai korero me panui me whakatu hui, me aha noatu. (2) Me tohe ki nga tangata e pootitia ana hei mema mote Paremata kia hapai ratou i enei tikanga. ( 3 ) Me whakahau kia whakakotahi ite whakaaro, he kohikohi moni whaka-haere hoki mote mahi. Koia enei nga tikanga e whakaaroa ana hei tikanga mo taua mahi ka tu he hui i waenganui o nga takiwa katoa e huhua ana te tangata, a he tono tenei kia uru - mai ki tenei hunga nga tangata e pai ana ki aua tikanga kia awhina hoki ratou i taua mahi.